اگرچه شهرها از زمان انقلاب نوسنگی در ۱۲ هزار سال پیش مراکز فرهنگ، ایده ها و صنعت بوده اند اما تمدن جهانی شهرمحور به شکل امروزی تنها چند صد سال قدمت دارد. در سال ۱۸۰۰، تنها ۶ درصد از انسان ها شهرنشین بودند و تا سال ۱۹۷۰، دو شهر نیویورک و توکیو با جمعیت بیش از ۱۰ میلیون نفر به عنوان کلان شهر شناخته می شدند. پس از آن شهرنشینی به سرعت افزایش یافت تا جایی که در حال حاضر حدود ۳۴ کلان شهر در سراسر جهان معرفی شده است. شهرها که فقط دو درصد از سطح زمین را اشغال می کنند، بیش از نیمی از جمعیت جهان را در خود جای داده اند و انتظار می رود که در ۳۰ سال آینده میزبان ۶۸ درصد جمعیت باشند.
امروزه شهرهای سراسر جهان از طریق برنامه ریزی شهری هوشمند که تردد مردم را بر خودروها اولویت می دهد، در حال تلاش برای بهبود کیفیت زندگی ساکنان و همچنین مقابله با انتشار کربن هستند. برای مثال، «شهرهای ۱۵ دقیقه ای» و «محله های کامل» دو رویکرد طراحی شهری هستند که بر اساس یک اصل اساسی عمل می کنند؛ آنها ساکنان را قادر می سازند تا به تمام نیازهای اساسی خود با پای پیاده یا دوچرخه دسترسی داشته باشند. این کار زمان های اوج ترافیک را کاهش می دهد، فضا را به نفع مسیرهای پیاده روی و پارک ها آزاد می کند و کیفیت هوا را بهبود می بخشد و به طورکلی باعث افزایش همه عواملی می شود که رفاه و سلامت جسمی افراد را ارتقا می دهند. تعطیلی ها و قرنطینه های دوران همه گیری کووید -۱۹ در این طرح های نوآورانه تأثیر بسزایی داشت. درحالی که شهرهایی مانند نیویورک، پاریس و کپنهاگ به دلیل برنامه های مردم محور خود مشهور هستند، شهرهای دیگر نیز در حال اجرای اقدامات قابل توجهی برای ایجاد راهی پایدارتر برای تردد ساکنان هستند که در ادامه به چند نمونه اشاره می شود.
بوگوتا، کلمبیا
شهر بوگوتا با جمعیت ۱۱ میلیون نفر، انتشار گازهای گلخانه ای ناشی از حمل و نقل را از دو راه دوچرخه سواری و افزایش اتوبوس کاهش می دهد. TransMilenio شبکه ای چشمگیر از مسیرهای اتوبوس ترانزیت سریع است که در سال ۲۰۰۰ افتتاح شد و ظرف ۱۰ سال، انتشار گازهای گلخانه ای این شهر را تا حدود ۴۰ درصد کاهش داد. در حال حاضر ۱۵۰۰ اتوبوس در این شبکه فعالیت دارند و روزانه حدود ۱.۵ میلیون مسافر را جابه جا می کنند. این شهر همچنین به دلیل طرح سیکلوویای خود که تبدیل منظم جاده ها به معابر دوچرخه سواری بدون ماشین در صبح های یکشنبه است بسیار معروف شده است و دارای بالاترین نرخ سفرهای بین شهری با دوچرخه در میان شهرهای آمریکای لاتین است. با این حال، حمل ونقل همچنان مسئول نیمی از انتشار گازهای گلخانه ای در بوگوتا است.
مونترال، کانادا
منطقه مونترال با جمعیت شهری بالغ بر ۴.۱ میلیون نفر دارای حدود سه هزار کیلومتر مسیر دوچرخه سواری است. مسئولان پس از ماه ها قرنطینه کووید -۱۹ و باز شدن شهر، تعدادی از خیابان های اصلی شهر جمعاً به طول ۳۲۷ کیلومتر را به روی خودروها و سایر وسایل نقلیه موتوری بستند. برای تشویق شهروندان به سفرهای فعال، مسیرهای دوچرخه موجود مانند شبکه دوچرخه اکسپرس را به پارک های شهر و شریان های تجاری اصلی متصل کردند. مونترال برای کاهش بیشتر گازهای گلخانه ای و ازدحام در مرکز تجاری شهر، سرمایه گذاری های بسیاری در خدمات تحویل دوچرخه و وسایل نقلیه الکتریکی و همچنین فضاهای سبز جدید انجام داده است. برای مثال، Grand Parc de l’Ouest که قرار است در سال ۲۰۳۰ افتتاح شود، بزرگترین پارک شهری در کانادا با وسعت سه هزار هکتار خواهد بود.
بارسلونا، اسپانیا
بارسلونا با داشتن بالاترین تراکم ترافیک در اروپا، با فشار فزاینده ای برای مهار آلودگی هوا و انتشار گازهای گلخانه ای مواجه است. در حال حاضر این شهر با گسترش طرح تحرک شهری ۲۰۱۳ که شامل بهبود مسیرهای اتوبوس و ایجاد و افزایش مسیرهای دوچرخه سواری و پیاده روی بود، منطقه کم آلاینده بارسلونا را ایجاد کرده است که ورود وسایل نقلیه با آلایندگی بالا به آن ممنوع است. طراحی شهری سوپربلوکی این شهر یکی از خلاقانه ترین پروژه های شهر است که در این طرح هر سوپربلوک منطقه ای متشکل از ۹ منطقه شهری است و مسیرهای ترافیکی آن پیرامون سوپربلوک طراحی شده، محدودیت های سرعت پایین تر از ۱۰ کیلومتر در ساعت اعمال شده است و پارکینگ های کنار خیابان به قسمت های زیرزمینی منتقل شده اند. معابر مناسب عابران پیاده و فضای سبز وسیعی در این سوپر بلوک ها ایجاد شده است که مردم را به استفاده از دوچرخه و پیاده روی برای انجام کارهای روزانه تشویق می کند. این مناطق در کاهش آلودگی صوتی، انتشار گازهای گلخانه ای و ترافیک بسیار موفق هستند و در عین حال فعالیت اقتصادی را میان مشاغل محلی تقویت کرده اند، به همین دلیل بارسلونا چشم انداز خود را ایجاد ۲۱ سوپربلوک تا سال ۲۰۳۰ اعلام کرده است.
تایپه، تایوان
تایپه به عنوان «پادشاهی دوچرخه» تایوان شناخته می شود که دلیل آن نه تنها وجود سازندگان برتر دوچرخه، بلکه زیرساخت های دوچرخه سواری و مردم محور این شهر است. طرح کلان یارانه دولتی برای اشتراک دوچرخه، در دسترس بودن گسترده دوچرخه های کرایه ای، کنفرانس های دوچرخه سواری سالانه و خطوط دوچرخه سواری مشخص شده در خیابان های اصلی با مناظری زیبا به بهترین وجه به شهر کمک کرده است تا به جمع شهرهای دوستدار دوچرخه مانند هامبورگ و مونترال بپیوندد.
اوکلند، نیوزیلند
اوکلند با برنامه اقدام کم کربن خود در سال ۲۰۱۴ که مسیری را برای کاهش انتشار گازهای گلخانه ای از طریق سبز کردن زیرساخت ها، تغییر روش سفرهای شهری و کاهش مصرف انرژی تعیین کرد، قاطعیت خود را برای تبدیل شدن به قابل زندگی ترین شهر در جهان اعلام کرد و همچنان به انطباق با چالش های نوظهور ادامه می دهد. به عنوان مثال، شورای شهر اوکلند میلیاردها دلار برای کارآمدی سیستم های شهری و سازگاری با شرایط آب و هوایی سرمایه گذاری کرده است و در نظر دارد تا سال ۲۰۴۰ یک ناوگان اتوبوس حمل و نقل عمومی کاملاً الکتریکی و بدون آلایندگی در سراسر شهر مستقر کند.
هوی آن، ویتنام
شهر تاریخی هوی آن که در سال ۱۹۹۹ به فهرست میراث جهانی یونسکو اضافه شد، طرح «دوچرخه هوی آن» را برای افزایش استفاده از دوچرخه در بین ساکنان و گردشگران توسعه و مسیرها و زیرساخت های دوچرخه سواری را بهبود بخشیده است. یک مشارکت عمومی خصوصی برای اجرای برنامه اشتراک دوچرخه کم هزینه در شهر راه اندازی شده است و مناطق بدون خودرو را در تلاش برای تشویق پیاده روی و دوچرخه سواری ایجاد کرده است. از سال ۲۰۱۸ تردد وسایل نقلیه در بسیاری از بخش های مرکزی شهر ممنوع شده است و با افزودن حدود ۱۲۰ وسیله نقلیه الکتریکی به سیستم حمل ونقل گردشگری، خیابان ها را به نفع عابران پیاده پس گرفته است.
Tshwane، آفریقای جنوبی
شهر گسترده Tshwane با جمعیت شهری حدود ۲.۶ میلیون نفر برای بهبود زندگی شهری و دسترسی برای همه ساکنانش، پیاده روی را به شکل محبوب تردد تبدیل کرده است که ۲۹ درصد از تمام سفرها را تشکیل می دهد. طرح های اجرایی این شهر شامل خیابان های بدون خودرو، جشنواره های دوچرخه سواری تا محل کار، پروژه های اشتراک دوچرخه های استاندارد و برقی و ارائه دوچرخه رایگان به افراد محروم است که دسترسی به دوچرخه را بهبود و فرهنگ دوچرخه سواری را تقویت کرده است.
دومین مطلب آزمایشی من
اولین مطالب آزمایشی من
مروری بر تاریخچه دوچرخه