دوچرخهسواری یکی از پرطرفدارترین ورزشهایی است که در سراسر جهان انجام میشود. این ورزش به دو صورت عمده انجام میشود: به عنوان یک ورزش تفریحی و به عنوان یک رقابت ورزشی.
مسابقات دوچرخه، یکی از مهمترین رویدادهای ورزشی جهان هستند که در بسیاری از کشورها برگزار میشوند.
تاریخچه دوچرخه سواری در جهان
در سال 1690 فردی فرانسوی با نام سیوراک به عنوان اولین دوچرخه سوار معرفی شد.سیوراک اولین فردی بود که برای اولین بار از دوچرخه استفاده کرد. این فرد در ابتدا دوچرخهای چوبی را ساخت که روی آن را شاخههایی عمودی پوشانده بود. درواقع دوچرخ ، این دوچرخه با کمک یک چوب افقی به هم متصلاند. این نوع دوچرخه، پنجه رکابی ندارد و برای حرکتدادن آن باید پاها را روی زمین فشارداد. این دوچرخه با عنوان اسب چوبی شناخته میشد. البته این نوع دوچرخه خیلی مورداستقبال قرارنگرفت.
بعدها در سال 1834 فردی آهنگر با نام مک میلان، پنجه رکاب را برای دوچرخه اختراع کرد بدین ترتیب دیگر برای حرکتکردن نیازی به فشاردادن پاها روی زمین نبود. این مدل از دوچرخه به تدریج تاحدی کامل شد که میتوانست تا 22کیلومتر نیز سرعت بگیرد.
بعدها در سال1868 اولین مسابقات دوچرخه سواری در انگلستان برگزارشد و نه سال بعد نیز اولین اتحادیه دوچرخه سواری در کشور انگلستان پایهگذاری شد. بعدها در سال 1900 پایه های فدراسیون بین المللی دوچرخه سواری نیز ریخته شد که مرکز آن شهرپاریس انتخاب شد.
اولین مسابقات دوچرخه سواری در المپیک
دوچرخه سواری از اولین دوره بازیهای المپیک مدرن در سال 1896 یونان حضور داشته است (جز رشتههای نخستین المپیک به شمار میآید). در آن دوره، 19 دوچرخه سوار آقا از 5 کشور در 6 رشته با یکدیگر رقابت کردند.
شرکتکنندگان این مسابقات از کشورهای اتریش، فرانسه، آلمان، بریتانیا و یونان بودند. از یونان 9 رکابزن، آلمان 5 رکابزن، بریتانیا و فرانسه هرکدام 2 رکابزن برای رقابت در مسابقات آمده بودند. نتیجه این مسابقات این گونه بود: فرانسه در این مسابقات شش مدال بدست آورد که چهار طلا در بین آنها وجود داشت. یونانیها چهار مدال کسب کردند و اتریش تنها با یک شرکت کننده توانست سه مدال کسب کند.
در حال حاضر دوچرخه سواران در چهار بخش باهم رقابت میکنند
دوچرخه سواری در پیست مهمترین نکتهای که درباره آن وجود دارد سالن میباشد و پیست مسابقات با زاویه 33 درجه نسبت به سطح افقی است که به این نوع پیست ولودروم میگویند.
دوچرخه سواری جاده
- استقامت جاده : مسابقات استقامتی جاده، همه رکابزنان با هم شروع به حرکت میکنند. این مسابقات یک روزه و در یک مسیر بسته انجام میگیرد، در مواردی به صورت مرحلهای نیز میباشد. مسابقات استقامت جاده از مهمترین مسابقات المپیکی میباشد.
- تایم تریل انفرادی : این مسابقات زیر مجموعه دوچرخه سواری جاده است. رکابزنان فاصله زمانی 2 دقیقهای نسبت به یکدیگر شروع میکنند و مسافتی بین 40 تا 50 کیلومتر میپیمایند، در پایان هر رکابزنی که زمان کمتری در رسیدن به خط پایان داشته باشد عنوان قهرمانی را از آن خود میکند.
- تایم تریل گروهی : این مسابقه به صورت گروهی میباشد ولی در مسابقات المپیکی جایگاهی ندارد. گروههای این مسابقات 3 تا 10 رکابزن دارد.
- از ویژگیهای مهم دوچرخه مسابقات، سبک بودن و باریکی طوقه و تایر آن است و مهمتر از آن دسته فرمان پایینتر از زین است و به دوچرخه کورسی معروفاند.
دوچرخه سواری کوهستان
این نوع از مسابقات همانطور که از نامش پیداست در مسیرهای کوهستانی و خاکی صورت میگیرد. در چند دسته: کراس کانتری، اسپرت، تریل، دانهیل و… قرار میگیرد که تفاوت آنها در سبک و مدل دوچرخه، ناهمواری و همواری مسیر و قوانین میباشد.
بخش BMX (مردان) : این رشته فقط برای مردان بوده و در یک مسیر بسته 350 متری ناهموار در 4 دور انجام میگیرد که سطحهای شیبدار، با ارتفاع 4 تا 5 متر است. این مسابقات در دو بخش آزاد و سوپرکراس تشکیل میشود. حرکات نمایشی نیز در آن آزاد و بر امتیازگیری از داوران حرکات نمایشی تاثیر دارد.
پس از اولین مسابقات المپیک این رشته به یکی از رشتههای محبوب و پر رقابت تبدیل شد، به گونهای که حتی بانوان نیز به آن علاقهمند و برای کسب عناوین قهرمانی با یکدیگر به رقابت پرداختند.
مقام آورترین کشورها در رشته دوچرخه سواری
در بین تمام کشورها و مسابقات دوچرخه سواری آمریکا، آلمان، فرانسه، سوئیس و ایتالیا جزء مقامآورترین کشورها هستند و اسامی آنان در بین 10 کشور برتر از این رشته به چشم میخورد. البته اتحادیه بین المللی دوچرخه سواری (The Unico Cycliste International) UCI با کشورهای آمریکا، بلژیک، فرانسه، ایتالیا و سوئیس ایجاد شد که هم اکنون این اتحادیه در کشور سوئیس میباشد.
دوچرخه سواری بانوان در المپیک
بانوان در مسابقات رشته دوچرخه سواری، بخش جادهای و سالنی با یکدیگر رقابت میکردند و اولین قهرمان خانم در این مسابقات دوچرخه سواری کانی کارپرتنز از آمریکا بوده. مسابقات دوچرخه سواری برای بانوان با محدودیتهایی به نسبت آقایان مواجه میباشد. همچنین بانوان نسبت به آقایان مسافت کمتری در دوچرخه سواری میگذرانند.
از ایران سمیه یزدانی اولین مدار آورنده مسابقات دوچرخه سواری بانوان در سال 2019 بوده.
نتیجهگیری
به عنوان یکی از پرطرفدارترین ورزشهای جهان، دوچرخهسواری و مسابقات دوچرخه برای علاقهمندان به این ورزش یک فرصت عالی برای بهبود سطح حرفهای و تجربه رقابت ورزشی است. علاوه بر این، دوچرخهسواری به عنوان یکی از بهترین ورزشهای تمرینی برای بهبود قلب و عروق، کاهش وزن، تقویت عضلات و بهبود تعادل شناخته شده است. برای شرکت در مسابقات دوچرخه، باید به تجهیزات ورزشی مناسب توجه کرد و نکات مهمی مانند تمرین بیشتر، رعایت اصول حفاظت از خود و ایمنی، تغذیه سالم و متعادل و استراحت کافی را رعایت کرد.