شرکت شیمانو(Shimano) کفش‌های مخصوص دوچرخه سواری جدیدی را که به طور خودکار تنظیم می‌شوند، معرفی کرده است که اگرچه هنوز در قفسه‌های مغازه‌ها قرار نگرفته است، اما این کفش مفهومی کاملاً جدید را به دلیل طراحی پیشرفته خود که دارای تنظیم خودکار کفش با پدال است و توسط یک سیستم بی‌سیم الکترونیکی تغذیه می‌شود، نمایش می‌دهد.

مانند همه کفش‌های دوچرخه‌سواری، کفش هوشمند شیمانو نیز به پدال دوچرخه می‌چسبد، اما افزودن یک موتور الکتریکی به نام «تنظیم‌کننده» بین کفش‌ها و گیره‌ها این کفش را قادر می‌سازد از جلو به عقب و از چپ به راست حرکت کند تا پاهای دوچرخه سوار کاملا در جای مناسب قرار گیرد.

همانطور که دوچرخه سواران موقعیت خود را بر روی دوچرخه با توجه به ارتفاع و زمین تنظیم می‌کنند، اختراع جدید شیمانو نشان می‌دهد که تغییرات در موقعیت قرارگیری پاها روی پدال‌ها مزایای خاصی را برای دوچرخه سواران فراهم می‌کند. با این حال، به نظر می‌رسد علاقه‌مندان و کارشناسان دوچرخه سواری نمی‌توانند هیچ مدرک علمی برای تأیید ادعای این شرکت پیدا کنند.

کفش دوچرخه سواری هوشمند که گیره را به طور خودکار تنظیم می‌کند

شرکت شیمانو که تولید کننده مشهور لوازم دوچرخه سواری است، طرح‌هایی از کفش دوچرخه سواری هوشمند با سیستم الکترونیکی بی‌سیم جدید خود را منتشر کرده است که به گیره امکان می‌دهد موقعیت خود را به طور خودکار مطابق با نیازهای دوچرخه سوار تنظیم کند.

یک باتری اصلی روی پدال قرار می‌گیرد که سیستم بی‌سیم را که شامل گیره و تنظیم‌کننده است، تغذیه می‌کند.

گزارش‌ها حاکی از آن است که این فناوری مبتنی بر حسگر نه تنها به موقعیت دوچرخه، بلکه به ضربان قلب، دمای بدن و حتی غلظت اکسیژن خون و سطح لاکتات خون واکنش نشان می‌دهد.

شرکت سازنده می‌گوید این کفش می‌تواند در هر لحظه خودش را تنظیم کند، مثلاً هنگام قرار گرفتن در سربالایی، گیره‌ها را به جلو هل می‌دهد.

کارشناسان می‌گویند به نظر می‌رسد این سیستم به جای جاده برای دوچرخه‌سواری در کوهستان طراحی شده است.

به گفته علاقه‌مندان به دوچرخه سواری، تنظیم موقعیت گیره اغلب زمان‌بَر و آزاردهنده است، بنابراین در نگاه اول، طرحی که قابلیت تنظیم خودکار را داشته باشد خوب به نظر می‌رسد.

گفته می‌شود قیمت این سیستم حدود ۴۰۰ دلار خواهد بود. با این قیمت مشخص نیست که آیا مصرف کننده عمومی نیز در نظر گرفته شده یا فقط برای دوچرخه‌سواران حرفه‌ای طراحی شده است. در هر صورت دوچرخه‌سواران حرفه‌ای احتمالا از آن استقبال خواهند کرد، چرا که استفاده از چنین راهکارهایی هر چند کوچک، ممکن است به معنای جلو افتادن چند ثانیه‌ای از رقیبان باشد.

این اختراع نشان می‌دهد که چگونه یک گیره انعطاف‌پذیر روی کفش‌های دوچرخه‌سواری سناریوهای مختلف دوچرخه سواری را بهبود می‌بخشد، با این حال در بررسی برخی از مطالعات علمی در مورد این موضوع، هنوز شواهدی مبنی بر صحت این ادعاها پیدا نشده است.

مهم‌تر از همه، مطالعه‌ای در سال ۲۰۰۹ گفت: هیچ مزیت فیزیولوژیکی یا عملکردی قابل‌ توجهی در این گروه با استفاده از موقعیت کفش قوس‌دار در مقایسه با شرایط ترجیحی طبیعی دوچرخه‌سواران وجود نداشت.

هر چند به نظر می‌رسد شرکت شیمانو با این مطالعات مخالف است و می‌خواهد اشتباه بودن آنها را ثابت کند.

هم‌راستا با تأثیر بیشتر خودروها در شهرها و آشکار شدن آثار منفی آن برای ساکنان شهرها و محیط زیست، به تدریج فرهنگ عمومی برای کاهش استفاده از این وسیله و جایگزینی آن با روش‌های حمل و نقل عمومی و پایدار شکل گرفته است.

توسعه پایدار به کمک دوچرخه

با توجه به ضرورت توسعه پایدار و اهمیت روزافزون آن در مسایل شهری، امروزه در شهرهای مختلف دنیا، دوچرخه به عنوان وسیله نقلیه اصلی و پایدار جابجایی در کنار پیاده روی، روز به روز مورد توجه بیشتری قرار گرفته است.

تبلیغات و فرهنگ سازی برای استفاده از دوچرخه از آنجا اهمیت بیشتری می‌یابد که حفظ محیط زیست، ذخیره منابع طبیعی و انرژی که از ارکان مهم توسعه پایدار به شمار می آیند به شدت تحت تاثیر حمل و نقل شهری قرار دارند.

هم اکنون دوچرخه به عنوان یکی از شیوه‌های سفر، مهم‌ترین روش حمل و نقل پاک شهری محسوب می‌شود که دارای منافع و مزایای متعدد اقتصادی و زیست محیطی است.

دوچرخه ابزاری برای اوقات فراغت ورزشی

یکی دیگر از کارکردهای اصلی دوچرخه سواری؛ استفاده از آن برای غنی سازی اوقات فراغت مبتنی بر ورزش است که تا حدودی در کشورمان به یک الگوی فرهنگی در میان عموم مردم شناخته می‌شود. به طوری که برای سهولت و ایمنی دوچرخه سواران در بخشی از مناطق تهران و برخی از استان‌های کشور مسیرهای ویژه دوچرخه سواری و ایستگاه دوچرخه‌های اشتراکی راه اندازی شده است.

اما در این بین افزایش سطح دوچرخه‌سواری تنها با اجرای عملیات‌های عمرانی و زیرساختی که از جنس سخت افزار هستند امکان‌پذیر نیست، بلکه عوامل مختلفی بر انتخاب شیوه‌ی سفر با دوچرخه در فرهنگ عمومی مردم اثرگذار است.

رعایت فاصله جانبی ۱.۵ متر توسط رانندگان خودرو

چرا که یکی از اساسی ترین خلاء‌های فرهنگی در دوچرخه سواری فقدان قانونی مدون برای دوچرخه سواران و خودروها است. البته قوانین ترافیکی درباره دوچرخه‌سواری موجود است اما نیازمند به روزرسانی است. با این وجود یکی از مهم‌ترین خواسته‌ها و قوانین که باید از سوی رانندگان خودروها نسبت به دوچرخه سواران مورد توجه قرار بگیرد این است که هنگام مشاهده دوچرخه سواران در جاده پیش از رسیدن به آن‌ها فاصله جانبی یک متر و نیم را حفظ کنند، چرا که حتی حرفه‌ای ترین دوچرخه سواران به هر دلیلی ممکن است تعادل خود را زمان رکاب زدن از دست بدهند  و به چپ انحراف پیدا کنند.

کم نبوده‌اند دوچرخه سوارانی که بی دقتی رانندگان آنها را به کام مرگ کشانده است. محمد تیرانداز سال ۱۳۸۶ در کرمان، جسیم ایرانمش سال ۱۳۸۶ در کرمان، علی نوروزیان سال ۱۳۹۴ در لرستان، علی طالبیان سال ۱۳۹۰ در آذربایجان شرقی، حامد ژاله سال ۱۳۹۶ در قزوین، علی حیدری در اصفهان، رضا احمدی در تهران و اخیرا مهیار فرزانه سال ۱۳۹۹ در یزد از جمله دوچرخه سواران حرفه‌ای کشورمان بوده‌اند که جان خود را در جاده‌ها از دست داده‌اند.

اگرچه بعضی از این قوانین ممکن است هنگام دوچرخه سواری، سخت باشند ولی اگر می‌خواهیم به روند فرهنگ دوچرخه سواری سرعت دهیم و دوچرخه‌ها به عنوان وسایل نقلیه بطور گسترده پذیرفته شوند، بهترین کار این است که از قوانین تبعیت کنیم.

مرور چند قانون در دوچرخه‌سواری

چند قانون در دوچرخه سواری وجود دارد که به دلیل کاربردی بودنشان توسط دوچرخه سوار، عابر و رانندگان خودرو از آنها به عنوان فرهنگ عمومی دوچرخه سواری یاد کرد. اکنون به مرور چند قانون که فرهنگ عمومی دوچرخه سواریرا بهینه سازی می کند توضیح خواهیم داد:

قانون اول: این موضوع باید روشن شود که دوچرخه سواران باید در مسیر رفت و آمد خودروها حرکت کنند یا خیر. باید دلیل مناسبی ارائه شود زیرا این روش هم برای دوچرخه سواران و هم رانندگان خودروها ایمن‌تر است. بعضی از شهرها این کار را انجام نمی‌دهند ولی این کار باید انجام دهند. هر چند که این واقعیت وجود دارد که بسیاری از خیابان‌ها یک طرفه هستند. باور کردن این موضوع برای همه سخت است که با دوچرخه، یک محله را دور بزنیم در حالیکه می‌توانیم دوچرخه را با دستانمان حرکت ‌دهیم و در پیاده رو قدم بزنیم.

قانون دوم: تشویق به استفاده از مسیر مخصوص دوچرخه سواری است. ولی تعهدی در این باره نمی‌توان داد. این مسیرها بویژه در برخی از شهرها، برای حفظ و نگهداری و تعمیر و تمیز کردن خیابان‌ها در نظر گرفته می شوند و یک مخزن برای برف سنگین زمستان هستند. گاهی اوقات، استفاده از این مسیرها غیر ممکن است. این مسیرها اغلب خراب هستند و به دلیل دارا بودن گودالها و موانع، فاقد ایمنی می‌باشند. وقتی شرایط اجازه می دهند، دوچرخه سواران باید از مسیرهای قابل دسترسی برای دوچرخه سواری استفاده کنند ولی این موضوع نباید برای دوچرخه سواران حاضر بر روی یک جاده، حالت تنبیهی داشته باشد، بخصوص در زمانی که گزینه‌های دیگری در دسترس می باشند، همین وضعیت برای شانه خاکی جاده یا مسیر فرعی نیز مصداق دارد.

قانون سوم: قانون «توقف آیداهو» را به رسمیت بشناسید. این قانون به دوچرخه سواران اجازه می‌دهد که از یک چهارراه، در هنگامی که چراغ قرمز است، عبور کنند. البته در وقتی که هیچگونه رفت و آمدی از مسیر مقابل انجام نمی‌شود. هر چند که باید یادآوری کنیم که این بدان معنی نیست که دوچرخه سواران می توانند از جلوی یک علامت توقف نیز عبور کنند.

قانون چهارم: نور دهی در جلو و عقب دوچرخه باید وجود داشته باشد. وقتی از دوچرخه در شب استفاده می‌شود، در بیشتر شهر ا، یک نور سفید در جلو نیاز است ولی در بعضی موارد، یک نور قرمز در عقب، احتیاج است که به جای نور از منعکس کننده استفاده می شود. این لامپ‌ها را بگونه‌ای در جلو و عقب نصب کنید که بتوانید مسیر خود و وسایل نقلیه را ببینید و آنها نیز شما را ببینید. انعکاس دهنده‌ها باید بر روی طرفین دوچرخه وجود داشته باشند ولی شیوه نصب آنها باید قابل انعطاف باشد.

قانون پنجم: دوچرخه سواران باید تصمیم خود را در مورد دور زدن یا پیچیدن با علائم دستی نشان دهند اما نباید این کار را بطور مداوم انجام دهند، بلکه در فاصله نزدیکی از اتومبیل‌ها باید این کار را انجام دهند چون دوچرخه سواران برای کنترل دوچرخه به هر دو دست نیاز دارند، باید به هنگام پیچیدن، از علامت دهی مداوم دستی پرهیز کنند.

قانون ششم: از کلاه ایمنی باید استفاده شود. البته این کلاه خیلی هم لازم نیست ولی بحث داغی از سوی موافقین و مخالفین درباره استفاده یا فقدان استفاده از آن وجود دارد ولی این کلاه به سادگی و به طور ویژه از سر شما در برابر خطرات، محافظت خواهد کرد.