دوچرخه برقی چیست؟
دوچرخه های برقی از لحاظ ظاهری تفاوت زیادی با دوچرخه های معمولی ندارند. ولی به وسیله یک سیستم برقی، کنترلر و موتور به یک وسیله کاربردی و متفاوت تبدیل می شوند. موتور دوچرخه برقی با استفاده از تنظیماتی که خود فرد مشخص می کند، هنگام پدال زدن به دوچرخه سوار کمک کرده و به تنهایی باعث حرکت نمی شود. با استفاده از کاربرد دوچرخه برقی حرکت کردن در جهت مخالف باد یا سر بالایی تا حد زیادی راحت تر می شود و همچنین برای افرادی که قصد دوچرخه سواری در مسیر های طولانی را دارند، این وسیله بهترین گزینه است. این دوچرخه ها توسط یک منبع تغذیه باتری حرکت می کنند که در دو حالت روی دوچرخه نصب می شود. باتری برخی از انواع دوچرخه برقی روی قاب نصب می شوند و قابلیت جدا شدن و شارژ شدن دارند. برخی دیگر نیز داخل قاب هستند و برای شارژ کردن موتور و باتری، باید دوچرخه را مستقیما به برق وصل کنید.
به صورت کلی تمامی مدل های این وسیله کاربردی شامل قطعاتی مانند موتور، سنسور کمک پدال، درایور، صفحه نمایش، چراغ ها و اهرم گاز هستند. کنترل دوچرخه رقی با دوچرخه های ساده و معمولی تفاوت است. به این صورت که وزن بیشتری نسبت به دوچرخه های معمولی به دلیل وجود موتور و باتری دارند. همچنین لاستیک های پهن تری نیز برای کنترل و تحمل وزن دارند. ترمز های این نوع دوچرخه ها نیز از نوع دیسکی هستند که قدرت بالا تری در توقف و ترمز دارند. یکی از ویژگی های خاص دوچرخه های برقی این است که به وسیله اهرم گاز آن ها، می توانید بین ۳ حالت کمک از موتور، پدال زدن بدون کمک موتور و یا حرکت کردن بدون رکاب زدن انتخاب کرده و یک تجربه دوچرخه سواری عالی داشته باشید.
دوچرخه برقی چگونه کار می‌کند؟
دوچرخه برقی موتوری داره که معمولاً در یکی از سه بخش مرکز دوچرخه، توپی جلو یا عقب اون نصب می‌شه. موتور مرکزی رو با اسم مید درایو (Mid drive motor) هم می‌شناسیم که روی محور قرار می‌گیره و از طریق زنجیر و چرخ‌دنده‌های دوچرخه کار می‌کنه. در مقابل، موتور نصب‌شده روی توپی، چرخ دوچرخه رو مستقیماً به حرکت درمی‌آره.
وقتی رکاب می‌زنین، حسگر گشتاور دوچرخه برقی شما میزان تلاشتون رو اندازه می‌گیره و توان خروجی موتور مطابق با اون تولید می‌شه. در واقع موتور دوچرخه برقی نقش‌آفرین اصلی و مستقل حرکت نیست، بلکه با تولید برق ثابت به حرکت روبه‌جلوی شما و دستگاه از طریق رکاب زدن کمک می‌کنه.
انرژی موتور از باتری‌ای تأمین می‌شه که در قسمت بیرونی یا داخلی قاب دوچرخه قرار می‌گیره. خیلی از باتری‌ها امکان جداسازی از دوچرخه برای شارژ رو دارن، اما بعضی دیگه فقط باید روی دوچرخه شارژ بشن.
موتور دوچرخه برقی کنترل‌کننده‌ای داره که معمولاً روی فرمان یا داخل قاب دوچرخه نصب می‌شه و امکان تنظیم میزان نیروی تولیدی و بررسی سطح باتری رو فراهم می‌کنه. این کنترلر در بعضی دوچرخه‌ها صفحه نمایش، ویژگی مکان‌یابی و هدایت و عملکردهای متنوع دیگه‌ای هم داره
به طور کلی مشخصات موتور دوچرخه برقی به برند سازنده و نوع دوچرخه بستگی داره. مثلاً دوچرخه برقی‌های جاده‌ای از موتور سبک با قدرت نرم استفاده می‌کنن، در حالی که موتور دوچرخه‌برقی‌های کوهستان گشتاور بیشتری رو برای پیمودن مسیرهای سخت و غیر مسطح ارائه می‌ده.
دوچرخه برقی معمولاً بین سه تا پنج سطح کمکی داره که از طریق کنترلر انتخاب و تنظیم می‌شه. با انتخاب این سطوح، موتور دوچرخه از یه نیروی کمکی خفیف تا قدرت زیاد برای بالا رفتن از مسیرهای شیب‌دار تولید می‌کنه. بعضی ای-بایک‌ها یه دکمه تقویت (Boost) هم دارن که با فشار دادنش توان خروجی موتور برای مدت کوتاهی به صورت فورانی زیاد می‌شه.
موقع دوچرخه‌سواری با ای بایک می‌تونین بسته به شرایط و تصمیمتون، سطوح کمک موتور رو تغییر بدین و حتی موتور رو کاملاً خاموش کنین و فقط با نیروی رکاب زدن جلو برین.
انواع دوچرخه برقی
مهمترین انواع دوچرخه برقی رو می‌تونین در این فهرست بشناسین:
- دوچرخه برقی هیبریدی (Electric hybrid bike) که میله‌های تخت و تایرهای بزرگ و مقاوم به پنچری داره و برای رفت‌وآمد، خرید و دوچرخه‌سواری تفریحی مناسبه.
- دوچرخه برقی کوهستان (Electric mountain bike) که معمولاً موتور قوی با خروجی گشتاور بالا داره تا با اون به راحتی در مسیرهای غیر جاده‌ای دوچرخه‌سواری کنین و از روی موانع بگذرین.
- دوچرخه برقی جاده (Electric road bike) با فرمان دراپ یا کورسی و وزن سبک که به آسونی کنترل می‌شه و برای دوچرخه‌سواری در مسیرهای سطح تا تپه‌ها مناسبه.
- دوچرخه برقی گِرَول (Electric gravel bike) که فرمان کورسی و تایرهای پهن‌تری داره و امکان حرکت در مسیرهای ناهموار و غیر مسطح بیرون جاده و مسابقات سرعت جاده‌ای رو فراهم می‌کنه.
- دوچرخه برقی تاشو (Electric folding bikes) که جمع کردن و حملش آسونه و بهترین دوچرخه برای رفت و آمد افرادی به حساب می‌آد که می‌خوان در مسیر خونه تا محل کار یا مقصدهای دیگه به وسایل نقلیه عمومی سوار و بعد پیاده بشن.
- دوچرخه برقی باری (Electric cargo bike) که سازگار با حمل بار و وسایل در داخل شهر یا مسافت‌های دورتر ساخته می‌شه و حتی می‌تونه جایگزین ماشین سواری شما باشه.
نحوه عملکرد دوچرخه برقی
همانطور که گفتیم یکی از مهم ترین اجزای دوچرخه برقی باتری و موتور آن است. باتری این وسیله اغلب از جنس لیتیوم_یون است که اکثرا در خارج قاب دوچرخه نصب می شود و قابلیت تعویض و شارژ شدن دارد. سنسور های دوچرخه برقی نیز از اجزای مهم آن هستند که هنگام رکاب زدن، مقدار نیروی وارد شده را شناسایی می کنند و قدرت موتور را متناسب با میزان پدال زدن تنظیم می کنند. این عملکرد دوچرخه برقی، باعث می شود حس کنید که هل داده می شوید و سواری راحت تری را تجربه خواهید کرد. کنترلر دوچرخه در مشخص کردن میزان کمکی که برای سواری لازم دارید، به شما کمک می کند. رانندگی با دوچرخه های الکترونیکی بسیار راحت است و حتی افراد سالمند یا افرادی که ضعف حرکتی دارند، به راحتی می توانند از این وسیله استفاده کنند و مسافت مورد نظرشان را در کوتاه ترین زمان طی کنند.
نمایشگر دوچرخه برقی نیز اطلاعاتی مانند میزان مسافت طی شده، زمان سواری، سرعت دوچرخه برقی، میزان شارژ باتری و توان موتور را نشان می دهد. همچنین توسط این نمایشگر می توانید کروز کنترل، وضعیت چراغ ها، میزان کمک در سیستم پدال ها و … را کنترل کنید.
مهم ترین بخش دوچرخه برقی، موتور آن است که نیروی حرکتی تولید کرده و می تواند در قسمت های وسط، جلو یا عقب دوچرخه نصب شود. موتور دوچرخه برقی اکثرا از نوع جریان مستقیم و بدون جاروبک است. یکی از بهترین ویژگی ها و مزایای دوچرخه برقی این است که موتوری بی صدا دارد. به این صورت که موتور این وسیله به صورت داخلی احتراقی است و در هنگام حرکت هیچ صدای بلندی تولید نمی کند. به همین دلیل باعث کاهش آلودگی های صوتی در شهر یا هنگام حرکت می شود. مزیت دیگر این وسیله، سرعت بالای آن است که مخصوصا در فضا های شهری، رفت و آمد را برای افراد راحت تر و سریع تر می سازد.
در کجا میتوان دوچرخه برقی استفاده کرد؟
دوچرخه برقی در کل دنیا با کاربرد های مختلفی ساخته و استفاده می شود. در ایران اکثر این دوچرخه ها برای کاربرد های تفریح، ورزش و رفت و آمد استفاده می شوند. این دوچرخه ها وسیله هایی عالی با کارایی و سرعت خوب هستند که مزایای زیادی دارند. به عنوان مثال اگر در شهر هایی مانند تهران، مشهد، اصفهان و … زندگی می کنید، حتما از رانندگی در ترافیک و ساعت ها منتظر ماندن خسته شده اید. از طرفی زمان زیادی از ساعت های روز برای رفت و آمد با وسیله های نقلیه عمومی مانند مترو و اتوبوس از دست می رود. ولی با کاربرد دوچرخه برقی به راحتی می توانید از هر ترافیکی بگذرید، خسته نشوید، زمان خود را از دست ندهید و هزینه زیادی برای رفت و آمد هر روزه یا خرید بنزین صرف نکنید.
بسیاری از افراد نیز به دلیل آسیب و یا سن بالا، در رکاب زدن با دوچرخه های معمولی مشکل دارند. از طرفی با وجود موانع و مشکلات زیاد در جاده و خیابان ها، لذت دوچرخه سواری از افراد گرفته شده است. دوچرخه سواری یکی از بهترین ورزش ها برای سلامتی است. ولی در سالمندان یا افرادی که از مشکلاتی مانند آرتروز و درد مفصل در پا و زانو رنج می برند، این ورزش با دوچرخه های عادی غیر ممکن است. در حالی که با استفاده از دوچرخه های برقی به عنوان یک وسیله تفریحی، ورزشی و کمکی همه افراد در هر سنی می توانند به راحتی در مسیر های مد نظرشان حرکت کنند. از طرفی این وسیله های بی نظیر، قابلیت شیب پیمایی بالایی دارند که مسیر های سخت را به راحتی طی می کنند.
مسافت و سرعت دوچرخه برقی
با گذشت زمان، سرعت دوچرخه های برقی افزایش یافته است. به صورتی که سرعت این وسیله امروزه تا ۶۰ کیلومتر بر ساعت نیز بالا رفته است. سرعت دوچرخه برقی نسبت به شرکت سازنده و برند آن، متفاوت است و بستگی به کارایی آن نیز دارد. در کشور های مختلف برای سرعت این دوچرخه ها از ۳۲ تا ۴۵ کیلومتر، حد مجاز تعیین شده است و تعیین میزان سرعت، به قوانین هر کشور بستگی دارد. همانطور که گفتیم دوچرخه های برقی به وسیله باتری های شارژ شونده حرکت می کنند. این باتری ها می توانند دوچرخه را از سرعت میانگین ۲۵ کیلومتر تا ۳۲ کیلو متر حرکت دهند. اکثر موتور هایی که در این وسیله ها به کار می روند، سرعت ۴۵ کیلو متر بر ساعت را دارا هستند. در ایران محدودیتی برای میزان سرعت مجاز این وسیله تعیین نشده است. به همین دلیل می توانید تا سرعت ۵۰ کیلومتر بر ساعت به راحتی از این دوچرخه ها استفاده کنید.
بدیهی است که میزان مسافتی که هر دوچرخه برقی طی می کند به برند، کیفیت، میزان شارژ باتری و میزان مسافت مورد نظر بستگی دارد. ولی به صورت میانگین یک دوچرخه برقی با باتری دارای شارژ کامل، می تواند مسافتی از ۲۵ کیلومتر تا ۶۰ کیلومتر را بپیماید. از طرفی عوامل دیگری مانند شرایط مسیر و جاده، شرایط آب و هوا، کیفیت و برند باتری، دما و … نیز روی میزان مسافت طی شده هر دوچرخه تاثیر می گذارند.
نتیجه گیری
دوچرخه برقی یک تجربه ی جدید و لذت بخش برای حفظ سلامتی، حفظ محیط زیست و طی کردن مسیر ها است. همانطور که گفتیم استفاده از دوچرخه برقی برای رد کردن ترافیک یک گزینه عالی است. همچنین برخی از افراد نمی توانند مسیر های طولانی، سر بالایی و شیب دار را به راحتی با دوچرخه های معمولی یا پای پیاده طی کنند. به همین دلیل کارایی دوچرخه برقی برای این افراد زیاد است. خرید دوچرخه برقی باید طبق نیاز و شرایط هر فرد از بهترین برند ها و مدل ها انجام شود.
تاثیر دوچرخه سواری بر سلامت روان
آینده دوچرخه سازی و تحولات فناوری در صنعت
بهترین مسیر برای دوچرخه سواری در شهر خود
تاریخچه دوچرخه
توسعه دوچرخه سواری در کلانشهرها
دوچرخه سواری در بزرگترین پارک خاورمیانه
دومین مطلب آزمایشی من
اولین مطالب آزمایشی من
مروری بر تاریخچه دوچرخه